یورو ۲۰۲۴؛ آغاز جنگ یک ماهه برای ربودن جام از چنگ آتزوری

رقابت‌های یورو 2024، هفدهمین دوره از جام ملت‌های اروپا به‌عنوان مهمترین تورنمنت فوتبال قاره سبز در رده ملی، از جمعه شب با مصاف تیم‌های ملی آلمان و اسکاتلند در بازی افتتاحیه از ساعت 22:30 به وقت تهران آغاز می‌شود و 24 تیمی که بلیت سفر به آلمان را کسب کرده‌اند، تلاش خود را برای افتخارآفرینی در خاک ژرمن‌ها شروع می‌کنند.

با توجه به تأخیری که در برگزاری دوره قبلی مسابقات به دلیل شیوع کرونا رخ داد، این دوره یورو با فاصله‌ای نزدیک‌تر (سه ساله) برگزار می‌شود و مطابق معمول چند تیم مطرح از جمله فرانسه، اسپانیا و انگلیس لقب مدعیان اصلی قهرمانی را یدک می‌کشند. آلمان میزبان نیز اگرچه هنوز در سطح تیمی که جام جهانی 2014 را فتح کرد نیست، اما برخورداری از امتیاز بازی در خانه و البته بهره‌مندی از اندیشه‌های تاکتیکی متفاوت مربی جوانش، یولیان ناگلسمان، آن را در دسته مدعیان قرار می‌دهد.

ایتالیا مدافع عنوان قهرمانی مسابقات اما از سه سال پیش که فاتح یورو 2020 شد، تفاوت‌‌های زیادی دارد و فراز و نشیب‌های فراوانی را تجربه کرده است. این تیم بعد از ضربه‌ای که از جام ماندن از جام جهانی 2022 خورد، به زحمت توانست در جمع تیم‌هایی قرار بگیرد که مستقیماً به مرحله نهایی یورو 2024 صعود کرده‌اند و اُفت محسوس آن در ماه‌‌های پایانی هدایت روبرتو مانچینی، تنزل رتبه‌ای را برایش درپی داشت که نتیجه آن قرار گرفتن در گلدان چهارم قرعه‌کشی مرحله گروهی و بدترین سناریوی ممکن یعنی قرار گرفتن در گروه مرگ در کنار اسپانیا، کرواسی و آلبانی بود. ورود لوچانو اسپالتی تا حدودی اوضاع را برای آتزوری بهتر کرده است، اما شاید خود ایتالیایی‌ها هم به تحقق رؤیایی که سرمربی سابق ناپولی در سر می‌پروراند، آنقدرها امید نداشته باشند.

در مجموع، با توجه به مهره‌های موجود در ترکیب تیم‌‌های مدعی و آمادگی آنها در فصل اخیر فوتبال باشگاهی، بدون شک تیم‌های ملی فرانسه و انگلیس از بیشترین شانس برای قهرمانی برخوردار هستند و پس از آنها اسپانیا، آلمان، پرتغال، ایتالیا و بلژیک.

در تورنمنت یک ماهه پیش رو که سومین میزبانی آلمانی‌‌ها از جام ملت‌های اروپاست، تنها یک تیم برای اولین بار حضور در یورو را تجربه می‌کند که آنهم تیم ملی گرجستان است. ژر‌من‌ها که این، اولین میزبانی انحصاری‌شان از یک تورنمنت فوتبال ملی از جام جهانی 2006 است، برای نخستین بار یکی از شهر‌‌های آلمانی شرقی سابق، لایپزیگ را به‌عنوان میزبان (در جام ملت‌ها) معرفی کرده‌‌اند. برلین، دورتموند، مونیخ، کلن، اشتوتگارت، هامبورگ، فرانکفورت، گلزن‌کرشن و دوسلدوف دیگر شهر‌های میزبان یورو 2024 هستند.

با 24 تیمی شدن جام ملت‌های اروپا، تنها هشت تیم شانس حضور در مرحله حذفی را از دست خواهند داد که معمولاً روی کاغذ تیم‌های سید چهارم هر گروه نامزد اصلی این ناکامی هستند هرچند تغییر معیار یوفا برای چیدمان تیم‌ها در گلدان‌های قرعه‌کشی - رده‌بندی تیم‌ها بر اساس نتایج‌شان در مرحله مقدماتی - و قرار گرفتن برخی تیم‌های بزرگ در گلدان‌های چهارم، پیش‌بینی درباره سرنوشت گروه‌ها را کمی سخت‌تر کرده است. در ادامه نگاهی به وضعیت گروه‌های شش‌گانه یورو 2024 می‌اندازیم.

گروه A : آلمان، اسکاتلند، مجارستان و سوئیس
در این گروه بدون شک آلمان میزبان بخت اول صعود آنهم به‌عنوان تیم اول است. تکرار اتفاقی مانند حذف از مراحل گروهی جام‌های جهانی 2018 و 2022 برای ژرمن‌ها فاجعه مطلق و بسیار غیرمحتمل است، اما داشتن همگروه‌هایی با پتانسیل دردسرسازی مانند سوئیس و مجارستان راه همواری را هم برای صعود پیش روی «مانشافت» قرار نداده است؛ به خصوص مجارستان که در مرحله مقدماتی برخلاف انتظار به‌عنوان تیم اول صعود کرد و احتمالاً با سوئیس رقابتی شدید برای صعود به‌عنوان تیم دوم خواهد داشت. در این گروه اسکاتلند، روی کاغذ کم‌شانس‌‌ترین تیم برای صعود محسوب می‌شود.

گروه B: اسپانیا، کرواسی، آلبانی و ایتالیا
حضور مدافع عنوان قهرمانی رقابت‌ها در کنار دارنده سه عنوان قهرمانی و تیمی که عناوین نایب قهرمانی جام جهانی 2018 و سومی جام جهانی 2022 را در کارنامه دارد، به حق به گروهی که این تیم‌ها را در کنار آلبانی نگون‌بخت قرار داده، لقب گروه مرگ داده است. اسپانیای دلافوئنته با قهرمانی‌ در دوره اخیر لیگ ملت‌های اروپا آمادگی‌اش برای بازگشت به قله فوتبال اروپا را به رخ کشید. ماتادورها برای کسب این عنوان کرواسی را شکست دادند که اکنون دوباره سر راه‌شان قرار گرفته است و شاید آخرین حضورش در یک تورنمنت بزرگ را با کاپیتان کهنه‌کار خود لوکا مودریچ تجربه خواهد کرد. در این گروه اسپانیا شانس اول صعود به‌عنوان سرگروه است و رقابت برای تصاحب جایگاه دوم میان ایتالیا و کرواسی. آلبانی نیز تنها در صورت شگفتی‌سازی برابر یکی از این تیم‌ها می‌تواند به صعود امیدوار باشد هرچند که این تیم یک بار در مرحله مقدماتی این کار را انجام داده و بالاتر از تیم‌هایی مانند لهستان و جمهوری چک به‌عنوان تیم اول صعود کرده است.

گروه C: انگلیس، صربستان، اسلوونی و دانمارک
داشتن کلی ستاره که گل سرسبدشان جود بلینگام ستاره رئال مادرید و فیل فودن بهترین بازیکن فصل گذشته لیگ برتر هستند، از انگلیس تیمی ساخته است که چیزی جز صعود به‌عنوان تیم اول گروه از آن انتظار نمی‌رود. تجربه تلخ شکست در فینال خانگی دوره گذشته برابر ایتالیا، انگیزه گرت ساوت‌گیت و شاگردانش برای پایان دادن به نیم قرن ناکامی را دوچندان کرده است و ساوت‌گیت هم احتمالاً می‌داند که شاید این آخرین فرصتش برای پایان دادن به این قطحی جام طولانی مدت است. در این گروه صربستان با «ویچ‌»های معروفش مثل دوشان ولاهوویچ، الکساندر میتروویچ و سرگی میلینکوویچ ساویچ، به صورت بالقوه مهمترین رقیب سه‌شیر است هرچند دانمارک را هم نباید نادیده گرفت؛ دانمارکی که در دوره قبلی مسابقات به خاطر حادثه‌ای که برای کریستین اریکسن رخ داد در کانون توجه قرار گرفت و این بار تنها با کسب نتیجه می‌تواند توجه جلب کند. اسلوونی هم در این گروه تیمی است که اگر صعود کند، فراتر از انتظارات نتیجه گرفته است.

گروه D: فرانسه، هلند، لهستان و اتریش
اگر حتی یکی از سه تیم بزرگ گروه B در آن گروه قرار نمی‌گرفت، بدون شک لقب گروه مرگ به گروه D تعلق می‌گرفت. فرانسه با ستاره‌هایش که در سراسر قاره سبز پراکنده‌اند احتیاجی به معرفی ندارد. قهرمانی در جام جهانی 2018 و نایب قهرمانی در دوره بعدی آن، همه چیز را درباره تیمی که با تکیه بر نسل ستاره‌های جوانش از جمله کیلیان امباپه تا مدت‌‌ها مدعی بردن همه جام‌ها خواهد بود، می‌گوید. هلند نیز از زمانی که رونالد کومان هدایتش را عهده‌دار شده جانی دوباره گرفته و نتایج چند بازی‌ اخیرش (منهای شکست خفیف 2 بر یک برابر آلمان) که همگی با حداقل چهار گل برتری رقم خورده‌اند، گواه این موضوع است. لهستان نیز شاید در آخرین تجربه کاپیتان کهنه‌کارش روبرت لواندوفسکی امید داشته باشد که حداقل به‌عنوان تیم سوم از گروه خود صعود کند، هرچند مصدومیت‌هایی که اخیراً برای دیگر مهاجمان این تیم رخ داد، شانس آن را کمتر کرده است، ضمن اینکه اتریش دیوید آلابا و دوستانش هم تیمی نیست که به راحتی به آنها اجازه چنین کاری بدهد به ویژه که در مرحله مقدماتی سایه به سایه بلژیک حرکت کردند و تنها با یک امتیاز اختلاف در رده دوم گروه‌شان به پایان خود پایان دادند.

گروه E: بلژیک، اسلواکی، رومانی و اوکراین
بلژیکِ کوین‌دی‌بروینه و دیگر ستاره‌های رو به خاموشی‌ نسل طلایی‌اش مثل روملو لوکاکو که را کنار بگذاریم، دیگر تیم‌های این گروه شاید برتری محسوسی نسبت به دیگری نداشته باشند. با این حال اگر معیارمان برای قائل شدن شانس صعود نتایج این تیم‌ها در مرحله مقدماتی باشد، رومانی و اسلواکی وضعیت بهتری خواهند داشت. رومانی به‌عنوان تیم اول گروه خود و اسلواکی پس از پرتغال به‌عنوان تیم دوم صعود کردند هرچند هر دو تیم دقیقاً به یک اندازه امتیاز کسب کردند. با این حال اوکراین هم که از مرحله پلی‌آف صعود کرد را نمی‌توان تیمی از پیش حذف شده دانست.

گروه F: پرتغال، ترکیه، گرجستان و جمهوری چک
این شاید آخرین تورنمنت بزرگی باشد که کریستیانو رونالدوی 39 ساله تیم ملی پرتغال را همراهی می‌کند هرچند این تیم به جز او آنقدر مهره‌های آماده و تأثیرگذار دیگر دارد که بتواند به رؤیاپردازی برای تکرار افتخاری که سال 2016 تجربه کرد، ادامه دهد. ترکیه در این گروه بالاترین شانس برای به زحمت انداختن تیم روبرتو مارتینس را دارد، اگرچه نتایج بازی‌های اخیر این تیم چنگی به دل نمی‌زند و در پنج بازی اخیرش از ماه نوامبر سال 2023، حتی یک پیروزی هم نداشته و در این بین سه باخت شامل شکست سنگین 6 بر یک برابر اتریش متحمل شده است. در کنار ترکیه‌ای‌ها جمهوری چک نیز به صعود حداقل به‌عنوان تیم سوم شانس دارد، اما گرجستان که اولین حضورش را در جام ملت‌های اروپا تجربه می‌کند، برای اینکه این تورنمنت را برای خود خاطره‌‌انگیز‌تر کند، کار بسیار سختی پیش رو دارد.