ایمانه خلیف، بوکسور ترنس و جنجالی المپیک کیست؟

پنج شنبه ۱۱ مرداد، در جریان رقابت‌های بوکس زنان در وزن ۶۶ کیلوگرم در المپیک پاریس، ایمانه خلیف بوکسور الجزایری به مصاف آنجلا کارینی ایتالیایی رفت و کارینی ۴۶ ثانیه پس از شروع مسابقه انصراف داد و این کار باعث ایجاد شک در خصوص جنسیت ایمانه خلیف شد. حواشی این مسابقه ادامه دار شد و بحث‌ها درباره حضور افراد «تراجنسیتی» در ورزش داغ شد.

جنجال حضور ورزشکار تراجنس الجزایری

شمار زیادی از کاربران رسانه‌های اجتماعی و برخی از فعالان حوزه حقوق زنان در سراسر جهان از کمیته بین‌المللی المپیک به‌دلیل اعطای مجوز به ایمانه خلیف برای حضور در رقابت‌های بوکس زنان در بازی‌های پاریس انتقاد کردند و معتقدند که کنار گذاشته شدن این بوکسور الجزایری از رقابت‌های جهانی بوکس زنان در سال ۲۰۲۳ به‌دلیل تستوسترون بالا نشان می‌دهد که او را نباید در گروه زنان ورزشکار قرار داد.

کارینی که بعد از گذشت تنها ۴۶ ثانیه و دریافت دو ضربه محکم به صورتش از ادامه مسابقه انصراف داد، در کنار رینگ فریاد می‌زد که «این ناعادلانه است» و سپس ضمن خودداری از دست دادن با خلیف از رینگ خارج شد. او در ادامه با چشمانی اشک‌بار گفت چنین ضرباتی را هیچ‌گاه از بوکسور‌های زن دریافت نکرده و گمان می‌کند بینی‌اش بر اثر مشت‌های قوی ایمانه شکسته است.

اعضای کادر فنی تیم ملی بوکس الجزایر و نزدیکان ایمانه خلیف، با انتشار تصاویر کودکی این ورزشکار در شبکه‌های اجتماعی، می‌کوشند ثابت کنند که او یک «زن» است و انصراف بوکسور ایتالیایی از ادامه مبارزه با ایمان خلیف هم تنها «بهانه‌جویی» بوده است، اما در مقابل منتقدان بر این باورند که تصاویر کودکی یک فرد با لباس دخترانه دلیل قانع‌کننده‌ای برای اثبات زن بودن او نیست و حضور ایمان در مسابقات بوکس زنان، با وجود مردود شدن در آزمایش‌های قبلی، ظلم و اجحافی بزرگ در حق زنان ورزشکار است.

برگزاری مبارزه ابتدایی وزن ۶۶ کیلوگرم از روز‌ها پیش از آغاز مسابقه ایمانه خلیف و آنجلا کارینی جنجالی شده بود و اختلاف طولانی‌مدت کمیته بین‌المللی المپیک و فدراسیون جهانی بوکس را درباره پرونده ایمانه خلیف داغ‌تر کرده بود.

کمیته بین‌المللی المپیک همچنان معتقد است که جلوگیری از حضور ایمانه خلیف در مسابقات جهانی ۲۰۲۳ از سوی آی‌بی‌ای «تصمیمی ناگهانی و خودسرانه و بدون طی شدن هیچ‌گونه روند قانونی» بوده و از حضور خلیف روی رینگ، حمایت کرد.

مسابقه بعدی ایمانه خلیف

خلیف قرار است امروز (۱۳ مرداد) دوباره وارد رینگ شود. حریف بعدی او یک بوکسور مجارستانی است. رسانه‌های مجارستانی بعد از مشخص‌شدن حریف بوکسور کشورشان، آنالوکا هاموری، کمیپنی اعتراضی علیه کمیته بین‌المللی المپیک راه انداخته‌اند.

هاموری، اولین بوکسور زن مجارستان در المپیک است. او پس از پیروزی مقابل ماریسا ویلیامسون پولمن استرالیایی در دسته ۶۶ کیلوگرم، گفت که هیچ ابایی از رویارویی با خلیف ندارد. هاموری گفت: «من نمی‌ترسم. من به داستان‌های مطبوعات و رسانه‌های اجتماعی اهمیتی نمی‌دهم.»

اما هاموری در یک پست در رسانه‌های اجتماعی گفت: «من فکر نمی‌کنم عادلانه باشد که این مبارز بتواند در بخش زنان رقابت کند… اما اکنون نمی‌توانم به این موضوع فکر کنم. من نمی توانم آن را تغییر دهم، این زندگی است.»

عدم سیاست واحد درباره شرایط حضور

سال گذشته، خلیف از مسابقات جهانی بوکس زنان در دهلی‌نو به دلیل ردشدن در آزمون واجد شرایط بودن از لحاظ جنسیتی محروم شد. این اتفاق ساعاتی قبل از مسابقه فینال رخ داد. در همان تورنمنت، لین یو تینگ از تایوان نیز به دلیل عدم تطابق با معیارهای واجد شرایط بودن از لحاظ جنسیت که توسط انجمن بین المللی بوکس (IBA) وضع شده بود محروم شد.

خلیف بعد از حذف ویدئویی از خود منتشر کرد و گفت: «متاسفانه دیروز فهمیدم که نمی‌توانم در فینال شرکت کنم… من هنوز به خودم افتخار می‌کنم زیرا پرچم کشورم را برافراشتم. این اتفاق، از نظر من یک توطئه است… اینکه گفته شود من ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی دارم و به خاطر اینها صلاحیت مبارزه با زنان را ندارم، منطقی نیست…».

خلیف تاکید کرد: «این یک توطئه است. گروه‌هایی هستند که علیه الجزایر توطئه کردند تا پرچم کشورمان بالا نرود و ما مدال طلا نگیریم.» او اشاره کرد که «۴ مبارزه را بدون مشکل انجام دادم … اما بعد از چهار مسابقه این حرف ها را به من می‌گویند، من عمیقاً از این تصمیم متاسفم… این یک توطئه بزرگ است.»

اختلافات

معیارهای جنسیتی انجمن بین‌المللی بوکس (IBA) مانع از شرکت ورزشکاران دارای کروموزوم XY مذکر در مسابقات زنان می‌شود. با این حال علاوه بر خلیف لین هم در المپیک پاریس حضور دارد.

سال گذشته IBA مشخص نکرد که چرا این دو بوکسور در تست صلاحیت جنسیتی خود رد شده‌اند، اما توضیح داد که مساله آزمایش تستوسترون نبوده است. به این معنا که نه خلیف ۲۵ ساله و نه قهرمان دو دوره بوکس زنان جهان، لین به عنوان ترنس شناخته نمی‌شوند.

مسابقات جهانی زنان در سال ۲۰۲۳ توسط IBA اداره می‌شد؛ نهادی که دیگر توسط کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) به رسمیت شناخته نمی‌شود. دلیل چنین اتفاقی مسائل حق مالکیت و مالی است. در عوض، بوکس المپیک تابستانی امسال توسط واحد بوکس پاریس (PBU) اداره می‌شود؛ یک واحد موقت که توسط هیئت اجرایی IOC تأسیس شده است. این نهاد به خلیف و لین اجازه داد در این رقابت‌ها شرکت کنند.

کمیته بین‌المللی المپیک در بیانیه‌ای در ابتدای این مسابقات اعلام کرده بود: «تمامی ورزشکاران شرکت‌کننده در مسابقات بوکس بازی‌های المپیک پاریس ۲۰۲۴ از مقررات ورود به مسابقات و همچنین کلیه مقررات پزشکی قابل اجرا مطابق با قوانین ۱.۴ و ۳.۱ در مورد صلاحیت جنسیتی پیروی می‌کنند.»

واکنش‌های راست و چپ

نحوه شکست بوکسور ایتالیایی جنجال بزرگی را به وجود آورده است. تا جایی که ایلان ماسک میلیاردر معروف، جی‌کی رولینگ نویسنده داستان‌های هری‌پاتر، مقامات ایتالیا و یکی از وزرای دولت جدید انگلیس وادار به واکنش شدند. جی کی رولینگ و ایلان ماسک مخالفت خود را با حضور این دو بوکسور در بازی‌ها ابراز کردند.

لیزا نندی، وزیر فرهنگ بریتانیا، مسابقه بوکس المپیک بین خلیف و کارینی را به عنوان «تماشای یک چیز بسیار ناراحت کننده» توصیف کرد. نندی با وجود تاکید بر نگرانی ها گفت: «حقایق بیولوژیکی بسیار پیچیده‌تر از آنچه در رسانه‌های اجتماعی و در برخی از گمانه‌زنی‌ها ارائه می‌شود، است.»

او گفت: «با وجود تلاشی که نهادهای ورزشی می کنند باید نقشی برای دولت وجود داشته باشد که اطمینان حاصل کند تصمیمات از دستورالعمل‌ها، چارچوب‌ها و پشتیبانی‌های صحیح برای اتخاذ تصمیم‌ها برخوردار هستند. چیزی که در هفته‌ها و ماه‌های آینده در مورد آن با سازمان‌های ورزشی صحبت خواهم کرد.»

در ایتالیا سیاستمداران راستگرا اقدام کمیته بین‌المللی المپیک را محکوم کردند اما سیاستمداران چپگرا به حمایت از خلیف پرداختند و حملات به او را جنسیت‌زده توصیف کردند.

کمیته بین‌المللی المپیک گفته است که اخراج این دو نفر در رقابت‌های بوکس سال گذشته به دلیل «تصمیم خودسرانه» IBA بوده است. این نهاد گفت: «در پایان مسابقات جهانی IBA در سال ۲۰۲۳، خلیف و لین به طور ناگهانی و بدون هیچ‌گونه روند قانونی ردصلاحیت شدند.»

بررسی ورزشکاران در المپیک

همانطور که گفته شد در برخی از ورزش‌ها مثل دوومیدانی سطح تستوسترون مجاز برای ورزشکارانی که در رقابت‌های زنان شرکت می‌کنند، محدود شده است در حالی که در برخی دیگر از رشته‌ها حضور همه افرادی که دوران بلوغ مردانه را تجربه کرده‌اند ممنوع است.

به نظر می‌رسد مساله اصلی مورد بحث «تفاوت در رشد جنسی» گروهی نادر از افراد است. این تفاوت شامل ژن‌ها، هورمون‌ها و اندام‌های تناسلی است. برخی از افراد مبتلا به DSD به عنوان زن بزرگ می شوند اما دارای کروموزوم جنسی XY و سطح تستوسترونی در محدوده مردان هستند. تستوسترون هورمونی است که باعث افزایش توده عضلات، قدرت فیزیکی و هموگلوبین می شود که بر استقامت تاثیر دارد.

استفاده از عبارت «اختلال» برای «دی‌اس‌دی» بحث‌انگیز بوده و بعضی از کسانی که دارای این تفاوت‌ها هستند اصطلاح «بینا جنسیتی» را ترجیح می دهند. برخی گروه‌ها این افراد را «مرد بیولوژیک» می‌خوانند.

در مورد ایمانه خلیف باید گفت ابتدا شایع شد او به عنوان یک پسر متولد شده اما در سنین نوجوانی با تشخیص پزشکان به دلیل داشتن روحیه دخترانه تغییر جنیست داده است. با این حال از روز گذشته رسانه‌های الجزایری با انتشار تصاویر کودکی و همینطور عکس پاسپورت او تاکید می کنند او از ابتدا دختر بوده است. ضمن اینکه گفته می شود در الجزایر عمل تطبیق جنسیت و صادرشدن مدارک هویتی برای ترنس‌جندرها به صورت کلی ممنوع است بنابراین او نمی توانسته پسری باشد که تغییر جنسیت داده است.

کمیته المپیک الجزایر انتقادات و حملات به خلیف را به شدت محکوم کرد و در بیانیه ای نوشت: «این تلاش‌ها مبتنی بر افترا، دروغ و غیرمنصفانه است. به ویژه در لحظه حساسی که او در المپیک برای رسیدن به اوج حرفه اش آماده می‌شود. ما همه پشتت هستیم ایمانه. تمام ملت پشت تو هستند و به دستاوردهای تو افتخار می‌کنند.»

کمیته بین‌المللی المپیک گفته است قوانین واجد شرایط بودن برای حضور در مسابقات بر اساس قوانین بازی های توکیو در سال ۲۰۲۱ است و نمی‌توان آن را در طول مسابقات تغییر داد.

در بخش دیگری از بیانیه آمده است کمیته بین‌المللی المپیک از بدرفتاری‌هایی که با این دو ورزشکار می‌شود، ناراحت است. در بیانیه کمیته بین‌المللی المپیک آمده «هر فردی حق دارد بدون تبعیض ورزش کند.» با این حال IBA در بیانیه‌ای «پروسه تایید صلاحیت جنسی ورزشکاران در المپیک» در بازی‌های پاریس را محکوم کرد. این سازمان افزود: «این دو ورزشکار برای شرکت در مسابقات ما واجد شرایط نیستند.»

ایمانه خلیف بوکسور ترنس کیست؟

ایمانه خلیف بوکسور ۲۶ ساله اهل کشور الجزایر، تراجنس است. او به عنوان یک پسر متولد شده بود، اما بعد از گذشت چند سال خانواده‌اش متوجه خلق و خوی دخترانه او می‌شوند، اما به هر حال وضعیت جسمانی او پسرانه بود.

تغییر جنسیت ایمانه خلیف

ایمانه خلیف بعد از اینکه تغییر جنسیت می‌دهد وارد مدرسه دخترانه می‌شود و در آنجا به پیشنهاد معلم ورزش به رشته ورزشی بوکس روی می‌آورد، اما در میادین بین المللی به او اجازه مسابقه داده نمی‌شد تا اینکه در سال ۲۰۲۴ و در المپیک پاریس به ایمانه خلیف اجازه حضور دادند.

او در مسابقه جهانی مارس ۲۰۲۳ به دلیل مردود شدن در تست جنسیت از حضور در مسابقه فینال و رقابت برای مدال طلا محروم شد. رئیس اتحادیه بین‌المللی بوکس گفته بود خلیف دارای کروموزوم‌های مردانه است و او در تلاش بود تا با فریب مسئولان برگزاری وانمود کند که زن است.

ضربات کوبنده در مسابقات المپیک

آنجلا کارینی، بوکسور ۲۵ ساله ایتالیایی می‌گوید دلیل انصرافش از مسابقه جنسیت مشکوک حریفش نبوده است، اما این موضوعی است که المپیک باید آن را در نظر بگیرد. جراحات وارده به صورت کارینی نسبتا جدی بوده و کبودی بینی، احتمال شکستگی را مطرح کرده است. آنجلا گفت که تا به حال ضربات مشت به این محکمی دریافت نکرده بوده و به همین دلیل انصراف داد.

اعتراض حامی حقوق زنان به این موضوع متمرکز شده که جثه بوکسور ترنس الجزایری با توجه به بدن مردانه‌اش می‌تواند برای زنان خطرناک باشد. 

به جز ایمانه خلیف کدام بوکسور دیگر تراجنس است؟

علاوه‌ بر ایمانه خلیف، لین یو تینگ از تایوان نیز دیگر بوکسوری است که پیش از شروع المپیک، شبهاتی درباره جنسیتش مطرح شده است، چراکه اتحادیه جهانی بوکس (IBA)، تست جنسیت او را نیز در مسابقات جهانی سال گذشته، مردود کرده بود. خلیف در واکنش به محرومیتش در مسابقات جهانی گفته بود این توطئه‌ای است تا جلوی قهرمانی‌اش را بگیرند. 

اگرچه کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) چند هفته پیش صلاحیت این دو بوکسور برای حضور در المپیک ۲۰۲۴ پاریس را تایید کرد. دلیل مجوز گرفتن خلیف و یو تینگ برای حضور در المپیک این است که IOC جنسیت ورزشکاران برای حضور در این مسابقات را مورد سنجش قرار می‌دهد و IBA صلاحیت تایید جنسیت ورزشکاران شرکت‌کننده در المپیک را ندارد. کمیته بین‌المللی المپیک در بیانیه‌ای تایید صلاحیت بوکسور‌های الجزایر و تایوان را این‌گونه اعلام کرده است:

همه ورزشکاران حاضر در بوکس بازی‌های المپیک پاریس ۲۰۲۴ از مقررات صلاحیت‌سنجی و پزشکی مطابق با قوانین واحد بوکس پاریس ۲۰۲۴ پیروی می‌کنند. 

بیانیه کمیته المپیک الجزایر در حمایت از ایمانه خلیف 

کمیته ملی المپیک الجزایر نیز با انتشار بیانیه‌ای، حملات به ایمانه خلیف در رابطه با زیر سوال بردن جنسیتش را «بی‌پایه» خواند بود:

کمیته ملی المپیک الجزایر، حملات غیراخلاقی و شایعه‌پراکنی به ایمانه خلیف، ورزشکار شایسته کشورمان که با پروپاگاندای رسانه‌های خارجی همراه شده است را به‌شدت محکوم می‌کند. 

نکته جالب درباره ایمانه خلیف این‌جاست که بسیاری او را در حالی بخت مسلم طلای دسته ۶۶ کیلوگرم بوکس زنان المپیک می‌دانند که این بوکسور در المپیک توکیو ۲۰۲۰ هم شرکت کرده بود، اما نتوانست از مرحله یک‌چهارم نهایی فراتر برود. همچنین لین یو تینگ نیز در المپیک توکیو نتوانست به مدالی برسد.