نگاهی به بسکتبال ایران در جام جهانی؛ بدترین عملکرد، سنگین‌ترین باخت و خداحافظی با المپیک
تیم ملی بسکتبال ایران با ۵ شکست در جام جهانی ۲۰۲۳ نه تنها از رسیدن به المپیک ۲۰۲۴ پاریس بازماند که بدترین رکورد خود و سنگین‌ترین شکست تاریخش در این مسابقات را هم ثبت کرد.
بسکتبال ایران که پیش از این سه دوره حضور در جام جهانی را تجربه کرده بود، در چهارمین حضور به هیچ عنوان نتوانست بازی‌های خوبی به نمایش بگذارد. ایران سال ۲۰۱۰ برای اولین بار در ترکیه حضور در جام جهانی را تجربه کرد و با ۴ شکست مقابل تیم‌های آمریکا، اسلوونی، برزیل، کرواسی و تنها یک برد مقابل تونس در رده نوزدهم جدول بیست و چهار تیمی قرار گرفت.
در جام جهانی ۲۰۱۴ نیز ایران برابر تیم‌های اسپانیا، صربستان، برزیل و فرانسه شکست خورد و مقابل مصر به پیروزی رسید و در رده بیست و یکم قرار گرفت.
تیم ملی در جام جهانی ۲۰۱۹ با تیم‌های اسپانیا، پورتوریکو و تونس هم‌گروه شد و هر سه بازی خود را واگذار کرد. آنها در گروه بازنده‌ها با تیم‌های آنگولا و فیلیپین رقابت کردند و پیروز هر دو دیدار شدند و به لطف تفاضل گل بهتر نسبت به چین که در مقابل نیجریه شکست خورده بود به عنوان بهترین تیم آسیایی راهی المپیک توکیو شدند و در رده بیست و سوم قرار گرفتند. جام جهانی بسکتبال در ابتدا با ۱۶ تیم شروع شد، در ادامه به ۲۴ تیم افزایش پیدا کرد و از ۲۰۱۹ به ۳۲ تیم رسیده است.
با افزایش تیم‌ها فرصت‌ها بیشتر از گذشته شده و این همان نکته‌ای است که پاتریک بائومن، دبیر کل فقید فیبا، با زیاد کردن تعداد تیم‌ها به دنبال آن بود. او ۳۲ تیمی کردن جام جهانی را در راستای کمک به جهانی‌تر شدن بسکتبال پایه‌ریزی کرده بود. جام جهانی ۲۰۲۳ برای نخستین بار در سه کشور ژاپن، اندونزی و فیلیپین برگزار شد.
ایران با بازیکنان و سرمربی جدید
اما در چهارمین حضور ایران در جام جهانی تنها حامد حدادی و ارسلان کاظمی از نسل جام جهانی ۲۰۱۰ در این تیم باقی مانده بودند. سجاد مشایخی و بهنام یخچالی نیز تجربه حضور در جام جهانی ۲۰۱۴ و ۲۰۱۹ را داشتند و سینا واحدی هم در المپیک توکیو حضور داشت اما بقیه بازیکنان برای اولین بار حضور در چنین سطحی را تجربه می‌کردند. میثم میرزایی و نوید رضایی‌فر هم سال‌هاست در کنار تیم بزرگسالان هستند اما محمد امینی، جلال آقامیری، متین آقاجان پور، حسن علی اکبری، پیتر گیرگوریان از نسل نو بسکتبال هستند.
ایران علاوه بر بازیکنان با یک مربی جدید نیز وارد مسابقات شد. تیم ملی بسکتبال ایران که پس از درک بائرمن، حدود ۷ سال با مربیان ایرانی همچون مهران حاتمی، مهران شاهین طبع، مصطفی هاشمی و سعید ارمغانی در رقابت‌ها حاضر شده بود، این بار با یک مربی ترکیه‌ای راهی مسابقات شد.
هاکان دمیر از ۲۰ خرداد و حدود ۳ ماه قبل از شروع مسابقات جام جهانی با تیم ملی ایران استارت زد. از ابتدا او را یک مربی تحول‌گرا و دفاعی معرفی کردند که کارنامه درخشانی نداشت. او در لیگ رومانی و ترکیه مربیگری کرده بود و در زمانی که پیشنهاد ایران به دستش رسید هدایت تیم مانیسا که از ته جدول به میانه‌های جدول لیگ ترکیه رسیده بود را برعهده داشت. او کمک مربی تیم ملی ترکیه نیز بوده است.
حذف محمد جمشیدی
دمیر قبل از شروع مسابقات با حذف محمد جمشیدی که بازیکنی امتیازآور و در واقع ستاره تیم ملی به حساب می‌آمد، اولین شوک را به جامعه بسکتبال وارد کرد. او به بهانه جوانگرایی و اینکه می خواهد تیم دفاعی داشته باشد و این بازیکن در دفاع کمک نمی کند، او را حذف کرد.
فیبا (فدراسیون جهانی بسکتبال) که در پوستر این مسابقات عکس محمد جمشیدی را به نمایندگی از تیم ایران در کنار ستاره‌های دیگر تیم‌ها کار کرده بود هم از کنار گذاشتن این بازیکن تعجب کرد و در بخشی از گزارشش نوشته است:« ستاره‌های سرشناس فهرست ۱۵ نفره نهایی ایران بازیکنانی چون حامد حدادی، بهنام یخچالی و ارسلان کاظمی هستند که در بین آنها غیبت نام محمد جمشیدی ستاره نسل اخیر بسکتبال ایران قابل توجه و چشمگیر است.»
عملکرد فاجعه‌بار دفاعی برای «تیم دفاعی»
دومین شوک هاکان دمیر زمانی بود که ایران در نخستین بازی مقابل برزیل به زمین رفت. ترکیب شروع کننده این دیدار نه تنها حریف بلکه خود ایرانی‌ها را هم غافلگیر کرد. متین آقاجان‌پور، جلال آقامیری، پیتر گیرگوریان، ارسلان کاظمی و بهنام یخچالی بازیکنانی بودند که برای ایران به میدان رفتند و در نهایت با نتیجه ۱۰۰ بر ۵۹ شکست خوردند تا سنگین‌ترین شکست ایران در تاریخ جام جهانی رقم بخورد.
علی توفیق مربی و دبیر سابق فدراسیون بسکتبال معتقد بود ترکیب شروع کننده بازی باعث به وجود آمدن چنین اختلافی شد. او به خبرگزاری ایسنا گفت: « ما در ادوار گذشته جام جهانی (۲۰۱۰ و ۲۰۱۴) نیز مقابل برزیل باخته بودیم، ولی نه با این اختلاف. دلیل این اتفاق را ترکیب اولیه می‌دانم چون یک مقدار عنصر تجربه در تیم کم بود و باعث شد که ما ریتم کار را از دست بدهیم. با توجه به اینکه بازیکنان باتجربه مثل حدادی را در ادامه کار به بازی آوردیم، نشد که دوباره به بازی برگردیم و آن را کنترل کنیم.»
یکی دیگر از نکات قابل بحث در این بازی، عملکرد ضعیف ایران در دفاع بود و در حالیکه هاکان دمیر پیش از این روی بازی دفاعی تمرکز کرده بود، دادن ۱۰۰ امتیاز به حریف برای کارشناسان قابل قبول نبود. برزیل ۷۳ درصد پرتاب منطقه‌ای و ۵۰ درصد هم پرتاب سه امتیازی ثبت کرد؛ آمار بسیار بالایی که نشان از ضعف در دفاع دارد.
باختی که مربی در ثانیه‌های آخر به حریف تقدیم کرد
شوک سوم در ثانیه‌های آخر بازی مقابل ساحل عاج رقم خورد. ۱۳ ثانیه به پایان بازی مانده بود که ارسلان کاظمی با نفوذ خود ۶۹ بر۶۸ ایران را پیش انداخت و ساحل‌عاج تقاضای وقت استراحت کرد. داور در ۶ ثانیه پایانی خطای محمد امینی بر روی بازیکن حریف را گرفت که همین باعث خشم و اعتراض هاکان دمیر شد و داور به او هم «تکنیکال فول» داد. دیاباته سه پرتاب پنالتی را وارد سبد ایران کرد تا نماینده آفریقا ۶۹ بر۷۱ پیروز شود.
دیدار با ساحل عاج حساس‌ترین دیدار تیم ملی بسکتبال ایران درجام جهانی به حساب می آمد چرا که رقابت با این تیم که در رنکینگ جهانی در رده ۴۲ و ۲۰ پله پایین تر از ایران است، فرصتی بود برای بسکتبال ایران تا با کسب پیروزی، موقعیت خود را برای کسب سهمیه المپیک به عنوان بهترین تیم آسیایی حفظ کند اما این اتفاق نیفتاد و سرمربی تیم معتقد بود، داور سرنوشت تیمش را تغییر داده است.
او که در بازی مقابل برزیل هم خطای تکنیکال گرفته بود و بعد از شکست برابر ساحل عاج مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفت تا جایی که جواد داوری رییس فدراسیون هم اشتباه سرمربی را پذیرفت و دراین‌باره گفت:« بازی با ساحل عاج برای هاکان حکم مرگ و زندگی داشت. اگر چه من با او در این باره صحبت می‌کنم، اما در بدترین شرایط خطا گرفته شد، چون بازی تمام شده بود و ما با یک اختلاف برده بودیم تا امیدوارتر به بحث المپیک پیش می‌رفتیم. واقعا شرایط هاکان را بهم ریختند. البته منکر این نمی‌شوم که مربی در این سطح باید کنترل داشته باشد، با او حتما در این باره صحبت می‌کنم.»
سرود نخواندن و تکذیب فدراسیون
پس از بازی با ساحل عاج برخی رسانه‌‌ها به همراهی نکردن ملی‌پوشان بسکتبال در خواندن سرود ملی اشاره کردند که بلافاصله فدراسیون با انتشار بیانیه‌ای آن را رد و تاکید کرد که ملی پوشان این رشته لحظه‌ای بی احترامی را نسبت به سرود ملی ایران بر نمی‌تابند و با عشق و علاقه به پیراهن مقدس تیم ملی رقابت‌ها را ادامه خواهند داد.
با این حواشی ایران به استقبال آخرین بازی خود در مرحله گروهی رفت و مقابل تیمی صف آرایی کرد که پس از آمریکا در رده دوم رده‌بندی جهانی قرار دارد و مدافع قهرمانی مسابقات بود. ایران با ۲۰ امتیاز اختلاف ۸۵ بر ۶۵ برابر اسپانیا شکست خورد.
این سومین باخت ایران اما قابل قبول‌ترین آنها بود. محمد امینی ۱۸ ساله، جوان‌ترین بازیکن ایران، توانست در این بازی ۱۹ امتیاز کسب کند. ایران ۳۱ ریباند مقابل ۴۳ ریباند اسپانیا داشت. طبق آمار تیم ملی ایران در این دیدار ۱۴ بار توپ را از دست داد در حالی که حریف ۹ «ترن اور» داشت. اسپانیا همچنین ۱۳ ضدحمله موفق را مقابل تنها ۴ ضدحمله موفق ایران داشت که موجب برتری این تیم شد.
حامد حدادی روی نیمکت
پس از آن ایران در گروه بازنده‌ها به مصاف فرانسه و لبنان رفت. نکته غافلگیرکننده اما بازی نکردن حامد حدادی مقابل فرانسه بود. در این دیدار که ایران شروع خوبی داشت و توانست کوارتر اول را ۱۲ بر ۹ از حریف ببرد اما در ادامه جای خالی حدادی کاملا احساس شد. ایران در ادامه از حریف عقب افتاداما تا پایان نیمه نخست هم سعی کرد اختلاف امتیاز را کم نگه دارد ۳۵ بر ۲۷ به نفع فرانسه به رختکن رفت. در نیمه دوم بازی اما فرانسوی‌ها با رودی گوبر به راحتی توانستند ۸۲ بر ۵۵ از سد ایران بگذرند.
در این دیدار بازیکنان هاکان دمیر ۳۶ ریباند را مقابل ۴۱ ریباند فرانسه به ثبت رساندند. ایران در پرتاب‌های دو امتیازی ۳۶ درصد، در پرتاب‌های سه امتیازی ۲۵ درصد و در پرتاب‌های خطا ۶۹ درصد موفق بود، اما فرانسه در پرتاب‌های دو امتیازی ۶۹ درصد، در پرتاب‌های سه امتیازی ۳۳ درصد و در پرتاب‌های خطا ۴۱ درصد موفق بود.
خداحافظی با المپیک پاریس
هاکان دمیر در باز آخر مقابل لبنان با ترکیب بازیکنان با تجربه به میدان رفت و با بازی دادن به حامد حدادی، بهنام یخچالی و ارسلان کاظمی از ابتدا به دنبال پیروزی بود اما طلسم باخت‌های ایران شکسته نشد و ایران با قبول باخت ۸۱ بر ۷۳ از رسیدن به المپیک بازماند.
بعد از این دیدار حامد حدادی، ستاره بسکتبال ایران، هم از تیم ملی خداحافظی کرد. در نهایت ایران در جدول سی‌و‌دو تیمی سی‌و یکم شد و بدترین نتیجه را در تاریخ حضورش در جام جهانی بدست آورد درپایان رقابت‌ها ژاپن به عنوان بهترین تیم آسیا به صورت مستقیم به المپیک صعود کرد.
دیدگاه‌تان را بنویسید