دست و پا زدن VAR فوتبال ایران در فقر دوربین

در سه هفته نخست لیگ برتر فوتبال ایران در چند ورزشگاه ایران کمک داور ویدئویی نصب تا میزان خطای داوران ایرانی به کمترین میزان ممکن برسد. اما این روزها VAR فوتبال ایران به سوژه ای تبدیل و در برخی از مواقع این شیوه از قضاوت به دستمایه طنز در کشور تبدیل می‌شود. اما واقعیت چیست و چرا VAR در ایران برخلاف دیگر کشورها نمی‌تواند گره‌گشای مشکلات داوری باشد؟

برای پاسخ به این پرسش لازم است ابتدا زیرساخت استفاده از کمک داور ویدئویی در فوتبال ایران مورد واکاوی قرار گیرد جایی که حتی برخی از ورزشگاه‌های ایران زمینه نصب این تجهیزات مهم فوتبالی را ندارند و میزبان مجبور است به همان شیوه سنتی پذیرای داوران باشد شیوه‌ای که خطا انسانی در آن کم نیست و حتی در مواردی دیده شده که نتایج بازی‌ها تحت تاثیر این اشتباهات قرار گرفت.

اما مشکل فوتبال ایران عدم دسترسی به VAR نیست بلکه مشکلاتی است که در مسیر استفاده از این تجهیزات در فوتبال ایران وجود دارد. یکی از این مشکلات نبود دوربین‌های کافی برای تشخیص و واکاوی صحنه های مشکوک است که VAR ایرانی را متمایز از نمونه دیگر آن در ورزشگاه‌های خارجی کرده است. این تجهیزات هر چند که مجوز فدراسیون جهانی فوتبال گرفتند اما واقعیت این است که اولا دوبین‌های لازم برای بررسی صحنه‌های مشکوک وجود ندارد و دوم اینکه خط افساید حلقه گمشده آن است. نبود دوربین های تخصصی برای پخش صحنه‌های حساس در اتاق داوران موجب شده تا داوران ایرانی از تصاویر دوربین‌های صدا و سیما استفاده کنند که این خود نیز مشکلات زیادی را به همراه خواهد داشت.

در حالی که VAR در دنیا با استفاده از دوربین‌های خود افسایدهای میلیمتری را تشخیص خواهد داد و کمترین سایش توپ را به دست نشان می‌دهد اما در ایران کمک داوران اتاق VAR به مانند مجریان برنامه‌های تلویزیونی چندین بار تصاویر را بررسی کردند تا شاید بتوانند مهر تایید بر تصمیمات داور وسط بزنند. این شیوه از بررسی تصاویر موجب شده تا برخی از مواقع شاهد قطع تصاویر صحنه‌های حساس باشیم که نمونه آن نیز دقیقه ۱۲ بازی پرسپولیس و فولاد بود.

کمک داور ویدوئی در فوتبال ایران چشم عقاب ناظر بر عملکرد داوران نیست بلکه به مانند گیرنده های تلویزیونی عمل خواهد کرد که هر مخاطبی ممکن است با سلیقه خود تصاویر آن را مورد ارزیابی قرار دهد. هر چند که داوران حرفه‌ای بررسی کننده نهایی این تصاویر هستند اما زوایای کامل این تصاویر کاملا مشخص نیست و ممکن است که نظر ۲ داور در خصوص یک صحنه بازی بسیار متفاوت یا حتی در جهت عکس باشد.

به نظر می‌رسد تجهیزات جدید داوری فوتبال ایران خود نیاز به دوربین های ناظر دارند که در صحنه های حساس بررسی لازم را در خصوص عملکرد داورها انجام دهد زیرا ممکن است داوران حاضر در اتاق VAR اختلاف‌نظرهایی در خصوص یک صحنه داشته باشند و کار به چک کردن آن صحنه توسط داور وسط باشد. اما چالش VAR در فوتبال ایران زمانی برملا خواهد شد که داور وسط کنار زمین رفته تا صحنه ها را بازبینی کند صحنه هایی که برخی از مواقع تصاویر آن قطع و داور براساس شنیده‌های کمک‌های خود در ویدئو چک تصمیم خواهد گرفت.